Ουλωτικές αλωπεκίες
Η ουλωτική αλωπεκία είναι απότοκος βλάβης ή καταστροφής των τριχοθυλακίων από φλεγμονώδη (λοιμώδη ή μη) ή άλλη παθολογική εξεργασία. Η επούλωση γίνεται με ουλοποίηση. Η καταστροφή του τριχικού θύλακα είναι μόνιμη και η απώλεια των τριχών μη ανατρέψιμη. Η κυριότερη τυπική κλινική εκδήλωση είναι η απώλεια των ορατών θυλακικών στομίων στην ουλωτική περιοχή.
Οι κύριες αιτίες των πρωτοπαθών ουλωτικών αλωπεκιών (Primary Cicatricial Alopecia) είναι:
- Αυτοάνοσος μηχανισμός
- Καταστροφή των αρχέγονων κυττάρων της περιοχής “Bulge”
- Κατάρριψη ανοσολογικού προνομίου κυττάρων Langerhans
- Απορρύθμιση του μεταβολισμού των λιπιδίων και δυσλειτουργία του σμηγματογόνου αδένα
- Αναστολή επικοινωνίας/συνεργασίας επιθήλιου-μεσεγχύματος
- Διαταραχή των στεροειδών κατά τη βιοσύνθεση της χοληστερόλης
- Μεταλλάξεις κερατινών
- Κυτταροτοξική καταστροφή και προφλεγμονώδεις κυτοκίνες
- Μειωμένη ικανότητα αυτοδιατήρησης των stem cells του τριχικού θύλακα
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες (λοιμώξεις, τραύματα, φάρμακα)
Ταξινόμηση ουλωτικών αλωπεκιών
Πρωτοπαθείς
- Λεμφοκυτταρικές
- Θυλακικός λειχήνας
- Κλασσικός θυλακικός λειχήνας
- Πρόσθια ινωτική αλωπεκία
- Σύνδρομο Graham Little Picardi
- Ψευδογυροειδής αλωπεκία (Brocq)
- Χρόνιος δερματικός ερυθυματώδης λύκος
- Κεντρική φυγόκεντρος αλωπεκία
- Θυλακική βλεννίνωση
- Αποψιλωτική ακανθωτή θυλακική υπερκεράτωση
- Θυλακικός λειχήνας
- Ουδετεροφιλικές
- Αποψιλωτική θυλακίτις
- Διαχωριστική κυτταρίτις/θυλακίτις
- Μικτές
- Χηλοειδής ακμή
- Νεκρωτική ακμή/θυλακίτις
- Διαβρωτική φλυκταινώδης δερματοπάθεια
- Μη ειδικές
Δευτεροπαθείς
- Εξωγενείς παράγοντες
- Ακτινοθεραπεία
- Εγκαύματα
- Φάρμακα
- Κακοήθειες
- Λοιμώξεις
- Μύκητες
- Βακτήρια
- Ιοί
- Λοιμώξεις
- Ανοσολογικές αντιδράσεις
- Σαρκοείδωση
- Λιποειδική νεκροβίωση
- Εντοπισμένη σκληροδερμία
- Ν. μοσχεύματος έναντι ξενιστή
- Ψωρίαση
- Πομφολυγώδη νοσήματα
- Πομφολυγώδης επιδερμόλυση
- Ουλωτικό πεμφιγοειδές
- Αμαρτώματα
- Οργανοειδής σπίλος
- Διάφορα
- Λιποιδηματώδης αλωπεκία
Συχνότερη μορφή
Η συχνότερη μορφή ουλωτικής αλωπεκίας, είναι ο θυλακικός λειχήνας (LPP). Απαντάται κυρίως στις γυναίκες.
Εκδηλώνεται στην ενήλικη ζωή (40-60 ετών). Παρουσιάζεται περιθυλακική φλεγμονή και απώλεια μαλλιών. Μπορεί να συνυπάρχει κνησμός ή δυσφορία. Συνήθως, προσβάλλεται το τριχωτό της κεφαλής, αλλά μπορεί να επηρεάσει κάθε μέρος του σώματος με τριχοφυΐα. Στα όρια των βλαβών παρατηρούνται περιθυλακικό ερύθημα, λέπια και εστίες κερατίνωσης.
Σημαντική παραλλαγή του LPP είναι η πρόσθια ινωτική αλωπεκία (FFA). Παρατηρείται συμμετρική προοδευτική υποχώρηση της μετωποκροταφικής γραμμής και απώλεια φρυδιών.
Πρόκειται για αυτοάνοση διαταραχή, κατά την οποία τα Τ-λεμφοκύτταρα εκφράζουν αντισώματα έναντι άγνωστων αντιγόνων-στόχων. Η διάγνωση βασίζεται στα κλινικά και ιστοπαθολογικά ευρήματα (βιοψία).
Δεν υπάρχει καμία μακροπρόθεσμη αποτελεσματική θεραπεία για τον LPP. Οι τρέχουσες θεραπείες στοχεύουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης και στη μείωση των συμπτωμάτων. Τα κορτικοστεροειδή αποτελούν τη βασική θεραπεία. Δυστυχώς η υποτροπή είναι συχνή. Άλλες επιλογές φαρμάκων είναι η υδροξυχλωροκίνη, η κυκλοσπορίνη και η μεθοτρεξάτη
Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται όταν το νόσημα είναι ανενεργό για χρόνια. Οι επιλογές είναι:
- Εκτομή αλωπεκικής πλάκας
- Μεταφορά κρημνού
- Σμίκρυνση (Scalp reduction)
- Μεταμόσχευση