Τριχόπτωση στους άνδρες
Η ανδρογενετική αλωπεκία (ΑΓΑ) είναι η συχνότερη αιτία απώλειας και χαρακτηριστικής κατανομής αραίωσης μαλλιών σε άνδρες και γυναίκες.
Η ΑΓΑ στους άνδρες (male pattern hair loss) είναι ξεκάθαρα ανδρογονοεξαρτώμενο χαρακτηριστικό. Η εμφάνιση της στους άνδρες είναι κληρονομική. Το ακριβές πρόσωπο κληρονομικότητας δεν έχει ταυτοποιηθεί. Πρόκειται για γενετικά ετερογενή κατάσταση.
Για την εμφάνιση ΑΓΑ είναι απαραίτητη η αλληλεπίδραση γενετικών και ορμονικών παραγόντων.
Από την εφηβεία και μετά, τα ανδρογόνα αλληλεπιδρούν με τους γενετικά προδιατεθειμένους, ευαίσθητους στα ανδρογόνα τριχικούς θυλάκους, προκαλώντας βαθμιαία μικροσκοποποίηση (miniaturization) των θυλάκων. Αλλάζει ο κύκλος των τριχών και επέρχεται προοδευτική λέπτυνση και απώλεια.
Το ένζυμο 5-α αναγωγάση είναι υπεύθυνο για τη μετατροπή της τεστοστερόνης (Τ) σε δϊυδροτεστοστερόνη (DHT) 3 φορές περισσότερο στη μετωπιαία, απ’ ότι στην ινιακή περιοχή.
Το πρόσωπο και η σοβαρότητα της ΑΓΑ, επηρεάζεται από την κατανομή των υποδοχέων ανδρογόνων και των ενζύμων σε διαφορετικές περιοχές του τριχωτού της κεφαλής, τα οποία συμμετέχουν στο μεταβολισμό των 5-α αναγωγάση Ι και ΙΙ, αρωματάση και 17β-υδροξυστεροειδική δεϋδρογενάση.
Στο τριχωτό της κεφαλής ανδρών με ΑΓΑ έχει διαπιστωθεί αυξημένη μετατροπή T σε DHT η οποία ευθύνεται για την βράχυνση της διάρκειας της αναγενούς φάσης και τη μείωση του όγκου των μητρικών κυττάρων.
Ένζυμο P-450
Σημαντικό ρολό παίζει και το ένζυμο P-450 αρωματάση, υπεύθυνο για τη μετατροπή της T σε οιστραδιόλη και της Δ4 ανδροστενεδιόνης σε οιστρόνη. Η P-450 αρωματάση είναι αυξημένη στην ινιακή χώρα και ελάχιστη στη μετωπιαία χώρα.
Η ΑΓΑ μπορεί να αρχίσει σε οποιαδήποτε ηλικία με την εφηβεία. Το 14% των υγιών αγοριών εμφανίζουν πρώιμα σημεία ΑΓΑ στην ηλικία των 15-17 ετών
Με την επίδραση της DHT, οι τριχικοί θύλακες στη μετωπιαία και βρεγματική χώρα γίνονται μικροί και επιφανειακοί. Οι τρίχες προοδευτικά μετατρέπονται σε λεπτότερες, ανοιχτότερου χρώματος και μικρότερου μήκους. Η διάμετρος του στελέχους μειώνεται κατά 10 φορές (από 0,7 σε 0,01 mm).
Το πρόσωπο της απώλειας των τριχών στους άνδρες κυμαίνεται από αμφικροταφική οπισθοχώρηση ή λέπτυνση των τριχών στη μετωποβρεγματική χώρα και στην κορυφή, μέχρι απώλεια όλων των τριχών της κεφαλής, εκτός εκείνων κατά μήκος της ινιακής και κροταφικής παρυφής.
Hamilton Scale
Στους άνδρες η διάγνωση της ΑΓΑ επιβεβαιώνεται από την κλινική εικόνα και το ιστορικό. Πρέπει να αποκλεισθεί η λήψη αναβολικών στεροειδών η συμπληρωμάτων που περιέχουν ανδρογόνα.
Σε περίπτωση διάχυτης απώλειας, πρέπει να ελέγχεται η θυρεοειδική λειτουργία (TSH, T4). Επίσης πρέπει να εκτιμώνται τα επίπεδα σιδήρου και φερριτίνης.
Αντιμετώπιση
Σκοπός της αντιμετώπισης, ιδιαίτερα στα πρώιμα στάδια της ΑΓΑ, είναι να εμποδιστεί αρχικά η περαιτέρω απώλεια τριχών, να αναστραφεί η μικροσκοποποίηση και να προωθηθεί η επανέκφυση τριχών. Οι ασθενείς ενημερώνονται ότι κανένα φάρμακο δεν επαναφέρει όλα τα χαμένα μαλλιά.
Φιναστερίδη
Χορηγείται από το στόμα και έχει ένδειξη για την αντιμετώπιση της ΑΓΑ από το 1995. Ενδείκνυται για άνδρες ηλικίας 18-41 ετών με ήπια και μέτρια ΑΓΑ σταδίου IΙ-IV κατά Hamilton. Η φιναστερίδη είναι αναστολεας της 5-α αναγωγάσης II και μειώνει της DHT περίπου 65% στον ορό.
Μινοξιδίλη
Η χρήση του τοπικού διαλύματος μινοξιδίλης 5% εγκρίθηκε το 1997. Ασκεί τη δράση της μέσω του μεταβολισμού της σε θειική μινοξιδίλη. Η μέγιστη απόδοση της χρήσης της μινοξιδίλης παρατηρείται μετά το 1ο έτος. Η διακοπή της θεραπείας οδηγεί σε αναστροφή του θετικού αποτελέσματος σε 4-6 μήνες.
Δουταστερίδη
Η δουταστερίδη είναι αναστολέας και των δυο τύπων της 5-α αναγωγάσης. Έχει εγκριθεί από το 2002 για την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη. Είναι τρεις φορές ισχυρότερη από την φιναστερίδη στην αναστολή της 5-α αναγωγάσης II και 100 φορές ισχυρότερη στην αναστολή της 5-α I. Μειώνει την DHT στον ορό κατά 90%